Geachte gemeenteraad,
Het college van burgemeester en wethouders biedt u hierbij de jaarstukken 2021 aan. Wij vertrouwen erop dat u deze vaststelt en ons decharge verleent. Decharge dient tot het verlenen van ontslag van interne aansprakelijkheid, de aansprakelijkheid van het college tegenover de gemeente, voor informatie verkregen uit de jaarstukken.
Ook in het boekjaar 2021 had de corona-pandemie effecten op de uit te voeren werkzaamheden uit de begroting 2021 en leefbaarheid van binnen de gemeente. Het boekjaar 2021 wordt afgesloten met een positief resultaat van € 7.532.963, op een totale omzet exclusief de mutaties in de reserves van € 178.185.882.
Dit resultaat is op volgende wijze tot stand gekomen:
Het totale resultaat van € 7.532.963 wordt voor het grootste deel veroorzaakt door incidentele zaken, zoals bijvoorbeeld de corona-pandemie. Daarnaast is het voor een aantal verschillen nog niet te schatten welk effect deze hebben op de begrotingsuitvoering 2022 en verder.
De grootste afwijkingen tussen begroting na wijziging en de realisatie zijn (op duizendtallen afgerond) als volgt:
Programma 1 Fysieke Leefomgeving
Er zijn hogere baten voor omgevingsvergunningen gerealiseerd dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt door meer aanvragen en hogere bouwlasten. Dit zorgt voor een incidenteel voordeel van € 637.000.
Grondexploitaties
De totale opbrengst uit grondverkoop in 2021 bedroeg € 21.991.093. Ten opzichte van 2020 is de grondverkoop met circa 96% gestegen. Voor (de lotingen van) nieuwe kavels in Emmeloord en in diverse dorpen was ruime belangstelling. In zijn algemeenheid lieten alle grondexploitatieonderdelen positieve resultaten zien.
Grondexploitatieresultaat en grondverkopen hebben conform vastgesteld beleid geen invloed op het rekeningresultaat. Verlies- en winstnemingen op een grondexploitatie en mutaties op verliesvoorzieningen hebben daarentegen wel invloed op de financiële positie (de balans). Deze resultaten gaan via de mutaties in de reserves.
In 2021 is voor € 3,1 miljoen aan tussentijdse winst genomen, die is toegevoegd aan de Algemene Reserve Grondexploitatie (ARG). Door het toepassen van de verplichte Percentage Of Completion- methode (POC-methode) wordt tijdens de realisatie van een grondexploitatie naar rato van de realisatie winst genomen. Deze methodiek voorkomt dat grote bedragen, die kunnen oplopen tot miljoenen, pas bij het afsluiten van het complex tot uiting komen.
Ook de in voorgaande jaren getroffen verliesvoorzieningen voor de grondexploitaties konden deels vrijvallen door bijgestelde prognoses. De vrijvallende verliesvoorziening geeft een positief effect van ongeveer € 0,8 miljoen.
Meer informatie over de grondexploitaties, de verliesvoorzieningen en de Algemene Reserve
Grondexploitatie is terug te vinden in de paragraaf grondbeleid.
Programma 2 Sociale Leefbaarheid
Er zijn minder bijdragen aan derden verstrekt op het gebied van onderwijsbeleid en leerlingzaken ten opzichte van de gewijzigde begroting. De reden hiervoor waren de maatregelen naar aanleiding van de corona-pandemie. Dit zorgt voor een incidenteel voordeel van € 576.000.
Programma 3 Economische ontwikkeling
Vanwege de maatregelen rondom de corona-pandemie zijn er minder gelden uitgegeven aan het taakveld bedrijvenloket en bedrijfsregelingen. Dit zorgt voor een incidenteel voordeel van € 293.000.
Programma 4 Dienstverlening en besturen
Inzake pensioenvoorziening (oud-)wethouders zorgde een stijging in de rekenrente voor de berekening van de standen van deze voorziening per 31 december 2021, voor een incidenteel voordeel van € 474.000.
Programma 5 Financiën
Een éénmalige extra storting in de voorziening groot onderhoud gemeentelijke gebouwen was nodig om de voorziening op peil te brengen. Dit zorgde voor een incidenteel nadeel van € 575.000
Programma 6 Krachtig Noordoostpolder
Voor een uitgebreide toelichting op de resultaten van programma 6 wordt verwezen naar de toelichting op het overzicht van baten en lasten - programma 6. Hieronder zijn de grootste verschillen per taakveld toegelicht:
Maatwerk 18+
De uitgaven voor ondersteuning (zorg in natura) zijn circa € 230.000 lager dan begroot. Dit komt voornamelijk doordat in de begroting rekening is gehouden met een additionele stijging van de tarieven naast de reguliere indexatie als gevolg van de geplande aanbesteding. In de praktijk is de stijging van de tarieven vooralsnog lager uitgevallen. Het betreft hier een incidenteel voordeel.
De uitgaven voor armoedebeleid zijn lager uitgevallen dan geraamd. Het betreft hier een voordeel van € 234.000. Bij de aanbesteding zijn scherpe prijsafspraken en inhoudelijke condities afgesproken. Daarnaast werken we vanaf 2020 met het financieel loket bij de gemeente. Dat is een preventief aanbod waar mensen met beginnende schulden terecht kunnen.
Maatwerk 18-
Er heeft een verschuiving plaats gevonden van zwaardere zorgvormen naar lichtere zorgvormen. Het financiële effect is hier dat er € 418.000 minder uitgaven waren dan geraamd. De tarieven voor de geleverde zorg zijn minder hard gestegen dan verwacht, dit levert een incidenteel voordeel op van € 233.000. De corona-pandemie heeft als gevolg dat de kosten voor ambulante jeugdhulp lager zijn de begroot en dus voordelig zijn met € 500.000.
Hier tegenover staan hogere lasten voor jeugdhulp met verblijf van € 326.000, vanwege kosten die in eerste instantie door een andere gemeente zijn betaald, maar vanwege het woonplaatsbeginsel ten laste komen van de gemeente Noordoostpolder.
Inkomensregelingen
Inzake de Bbz-regelingen en de bijstandsuitkeringen zijn de gerealiseerde uitgaven lager dan begroot, een oorzaak hiervoor is de tijdelijke aanwezigheid van de TOZO-regeling. Verder zijn er inzake de TOZO-regeling voor het jaar 2020 een tweetal correcties, welke een voordeel oplevert. Een bijstelling van de voorziening sociale debiteuren levert eveneens een eenmalig voordeel op. Het totale voordeel op het taakveld inkomensregelingen is per saldo € 1.085.000.
Wijkteams
De gerealiseerde kosten voor dagbesteding vallen € 302.000 lager uit dan begroot als gevolg van interne maatregelen en wellicht doordat ouderen vanwege de coronacrisis langer wachten met het aanvragen van een voorziening.
Algemene uitkeringen
Een voordelige decemberrapportage zorgde voor hogere inkomsten inzake de algemene uitkering van € 1.118.000 dan geraamd.
Overhead
Er is een incidenteel voordeel behaald op het taakveld overhead van € 520.000. De reden hiervoor is het toedelen van lasten aan diverse taakvelden.
Vennootschapsbelasting
De resultaten van de grondexploitaties leiden tot het effect dat de verliescompensatie van de vennootschapsbelasting is uitgeput en er over 2021 een bedrag van € 850.500 aan vennootschapsbelasting betaald moet worden, welke conform beleid ten laste komt van de Algemene Reserve Grondexploitatie (ARG). Betreft een incidenteel nadeel.
Financiële positie
Het totale eigen vermogen van de gemeente is per 31-12-2021 gestegen met € 13,7 miljoen (11,7%) naar € 131 miljoen ten opzichte van de stand per 31-12-2020. Ook de financiële kengetallen geven een positief beeld van de financiële positie van de gemeente. Echter moet gezegd worden dat dit een momentopname betreft en dat er in de komende jaren forse uitgaven worden verwacht (zwembad het Bosbad, scholencampus, etc.), welke invloed kunnen hebben op de financiële positie van de gemeente. Het weerstandsvermogen, het vermogen waarmee risico's opgevangen kunnen worden, is ten opzichte van de stand ultimo 2020 gestegen met € 5,1 miljoen. Het betreft hier een stijging van 18,3% ten opzichte van voorgaand boekjaar. Al met al kan geconcludeerd worden dat deze afrondende collegeperiode financieel gezien positief wordt afgesloten.
Resultaatbestemming
Voorgesteld wordt om het resultaat van € 7.532.963 als volgt te bestemmen:
- Een bedrag van € 244.999 te storten in de reserve beleidsplan - oormerk Covid-19. Het betreft hier gelden welke zijn ontvangen in december via de Algemene Uitkering als zijnde gelden welke de gemeente heeft ontvangen om de effecten van covid-19 op te kunnen vangen. In december was de mogelijkheid niet meer aanwezig om de raad te laten bestemmen over deze gelden.
- Een bedrag van € 472.000 te storten in de reserve beleidsplan - oormerk Erfgoeddeal. Het betreft hier gelden welke zijn ontvangen in december via de Algemene Uitkering om in te zetten voor de uitvoering van de Erfgoeddeal stijlicoon Nagele. De gemeenteraad heeft op 31 januari 2022 deze gelden reeds toegekend om te besteden voor de Erfgoeddeal stijlicoon Nagele.
- Een bedrag van € 500.000 toevoegen aan de reserve beleidsplan – oormerk risicoreserve onzekerheden sociaal domein. Ten behoeve van het kunnen opvangen van uitkomsten van (een) risico(s), mocht(en) deze zich in nadelige vorm manifesteren voor gemeente Noordoostpolder.
- Een bedrag van € 50.000 te storten in de reserve beleidsplan - oormerk plan van aanpak activiteiten voor thuiswonende mensen met dementie. Betreft hier gelden welke zijn ontvangen van het Rijk via de algemene uitkering in december. Uitvoering van dit plan van aanpak gaat plaats vinden in 2022.
- Een bedrag van € 200.000 toe te voegen aan de reserve beleidsplan - oormerk risicoreservering energietoeslag, vanwege de verhoging van de inkomensgrens naar 130% in te zetten wanneer de beschikbaar gestelde rijksbijdrage onvoldoende blijkt; dit oormerk vervalt zodra blijkt dat de risicoreservering niet is benodigd.
- Het restant van € 6.065.964 toe te voegen aan de reserve beleidsplan.