Toelichting op het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening 2021

Programma 6 Krachtig Noordoostpolder

Het resultaat voor de mutaties in de reserves op programma 6 is voordelig met ruim € 3,3 miljoen.

De begroting na wijziging bevat verschillende aanpassingen waarover de gemeenteraad gedurende 2021 op diverse momenten is geïnformeerd. Om de gerealiseerde verschillen ten opzichte van de begroting goed te kunnen duiden wordt daarom de realisatie niet vergeleken met de begroting na wijziging, maar met de primitieve begroting.

Taakveld 6.6 Materiële voorzieningen
Vooral de kosten voor rolstoelen en vervoersvoorzieningen zijn gestegen. Dit komt voornamelijk doordat het faillissement van een gecontracteerde zorgaanbieder een prijsopdrijvend effect heeft gehad bij de aanbieder waarmee wij een overbruggingsovereenkomst hebben afgesloten.

Taakveld 6.71 Maatwerk dienstverlening 18+
Op het gebied van maatwerk dienstverlening 18+ is er geen sprake van significante afwijkingen ten opzichte van de primitieve begroting. Ten opzichte van de gewijzigde begroting dient opgemerkt te worden dat de uitgaven voor ondersteuning (zorg in natura) circa € 230.000 lager uitvallen dan begroot. Dit komt voornamelijk doordat in de begroting rekening is gehouden met een additionele stijging van de tarieven naast de reguliere indexatie als gevolg van de geplande aanbesteding. In de praktijk is de stijging van de tarieven vooralsnog lager uitgevallen. Dit komt doordat het nieuwe contract pas is ingegaan in 2022.

Daarnaast geldt voor de uitgaven voor armoedebeleid circa € 234.000 lager uitvallen. De schuldhulpverlening is aanbesteed en overgegaan van de Gemeentelijke Kredietbank Assen naar de Kredietbank Nederland. Bij de aanbesteding zijn scherpe prijsafspraken en inhoudelijke condities afgesproken. Daarnaast werken we vanaf 2020 met het financieel loket bij de gemeente. Dat is een preventief aanbod waar mensen met beginnende schulden terecht kunnen. Dit werpt z’n vruchten af.

De lasten van huishoudelijke hulp vallen lager € 285.000 uit dan begroot. In dit geval is weliswaar sprake van een aanzuigende werking als gevolg van het abonnementstarief, maar hiermee is bij het opstellen van de begroting rekening gehouden met als gevolg dat het financiële effect hiervan ten opzichte van de begroting beperkt is en de realisatie uiteindelijk lager uitvalt dan begroot.

Taakveld 6.72 Maatwerk dienstverlening 18-
De kosten voor maatwerk dienstverlening 18- liggen in lijn met de primitieve begroting, maar vallen lager uit dan de gewijzigde begroting. Dit komt onder andere door een verschuiving en verlaging van inzet van zware zorgvormen die wellicht deels vervangen zijn door lichtere vormen, maar waardoor er per saldo wel een financieel effect is van € 418.000.

Daarnaast is in de begroting rekening gehouden met een additionele stijging van de tarieven naast de reguliere indexatie als gevolg van de geplande aanbesteding. Echter doordat het nieuwe contract pas in is gegaan per 1-1-2022, heeft dit effect zich niet voorgedaan. In de praktijk is de stijging van de tarieven vooralsnog lager uitgevallen. Het effect hiervan is € 233.000.

Daarnaast vallen vooral de kosten voor de ambulante jeugdhulp lager uit dan begroot. Dit effect is circa € 500.000. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de begroting 2021 in 2020 is opgesteld, uitgaande van de veronderstelling dat de COVID-19 gevolgen tijdelijk zouden zijn. Uit landelijk onderzoek, uitgevoerd door BMC, blijkt dat veel jeugdhulprespondenten aangaven in 2020 minder jeugdhulp te hebben ontvangen. In 2020 konden zorgaanbieders gebruik maken van de regeling "Continuïteit financiering zorgaanbieders" en hebben als gevolg daarvan € 65.000 gedeclareerd. In 2021 was deze regeling niet meer van kracht. COVID-19 is echter nog niet verdwenen, dus in hoeverre er sprake is van een tijdelijk effect kan nog niet worden bepaald.

Bij Jeugdhulp met Verblijf zijn de werkelijke lasten € 326.000 hoger dan begroot. Dit is veroorzaakt door extra kosten die deels in eerste instantie door een andere gemeente zijn betaald. Op grond van het woonplaatsbeginsel is de gemeente Noordoostpolder echter verantwoordelijk voor deze jongere. Jeugdhulp met verblijf wordt regionaal ingekocht bij één contractpartner waar een vast budget mee is afgesproken. Daarnaast vallen de meerzorgkosten niet onder deze overeenkomst en worden deze jaarlijks achteraf door de contractpartner gedeclareerd. Ook heeft deze partner over 2021 meerkosten gedeclareerd naar aanleiding van de gevolgen van COVID-19.

Taakveld 6.81 Geëscaleerde zorg 18+
De afwijking op dit taakveld valt te verklaren door de uitkering van het positieve exploitatiesaldo vanuit de regionale Wmo-taken over 2020. Dit positieve saldo valt € 118.000 hoger uit dan begroot.

Taakveld 6.82 Geëscaleerde zorg 18-
De geëscaleerde jeugdzorg wordt voornamelijk regionaal georganiseerd. De werkelijke lasten zijn hoger dan de raming. Dit komt door een toename van het aantal casussen voor justitiële maatregelen, extra kosten voor de bereikbaarheidsdienst van SAVE en door een declaratie voor meerkosten als gevolg van corona door SAVE.

Taakveld 6.3 Inkomensregelingen
Het positieve resultaat op de inkomensregelingen bestaat uit de volgende onderdelen:

• De lasten voor de Bbz-regeling vallen lager uit dan begroot. In 2020 en 2021 konden zelfstandigen gebruik maken van de TOZO-regeling. Dit was een voorliggende voorziening voor de Bbz-regeling. Dit hield in dat zelfstandigen met financiële problemen veelal eerst in aanmerking kwamen voor de TOZO-regeling waardoor de Bbz-uitgaven in 2021 lager uitvallen. Omdat we ervan uitgaan dat de Rijksoverheid de volledige lasten van de TOZO-regeling betaalt, vallen per saldo de lasten voor de inkomensregelingen lager uit.
• Doordat de voorziening voor sociale debiteuren naar beneden is bijgesteld met € 238.000 is er sprake van een vrijval op deze voorziening.
• Een correctie op basis van voortschrijdend inzicht van € 375.000 op een in 2020 opgenomen balanspost, als gevolg van een verschil tussen verwerking in de SiSa-verantwoording met betrekking tot de TOZO (bedrijfskredieten) en de verwerking van deze balanspost in de jaarrekening.
• Een daling van de uitgaven voor bijstandsuitkeringen door een afname van het aantal mensen dat gebruik maakt van de bijstand. Dit komt overeen met het landelijke beeld dat aangeeft dat de instroom kleiner is dan het aantal mensen dat uitstroomt naar betaald werk.
• Door de accountant van het Zelfstandigenloket Flevoland (ZLF) is vorig jaar met betrekking tot de TOZO-regeling 2020 € 115.000 aan fouten en onzekerheden geconstateerd. Deze fouten en onzekerheden hadden geen impact op de strekking van de controleverklaring en de verwachting was dat dit bedrag, dat was ontvangen van het Rijk, niet diende te worden terugbetaald. Inmiddels is echter gebleken dat de Rijksoverheid het standpunt hanteert dat dit bedrag terugbetaald dient te worden. Door het ZLF zijn additionele werkzaamheden verricht om deze fouten en onzekerheden tot nihil te reduceren om er zodoende voor te zorgen dat het Rijk niet overgaat tot terugvordering. Vanuit voorzichtigheidsoogpunt zijn deze lasten echter verantwoord.

Taakveld 6.4 Begeleide participatie

• De gerealiseerde kosten voor dagbesteding vallen € 302.000 lager uit dan begroot als gevolg van interne maatregelen en wellicht doordat ouderen vanwege de coronacrisis langer wachten met het aanvragen van een voorziening.

Taakveld 6.5 Arbeidsparticipatie
Op het gebied van Arbeidsparticipatie is er geen sprake van significante afwijkingen.

Taakveld 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie
Onder taakveld 6.1 worden voornamelijk de lasten aan algemene voorzieningen en functies op het gebied van welzijn verantwoord. Het Sociaal Domein is nog volop in ontwikkeling. Hier is financieel ook ruimte voor gereserveerd in de vorm van innovatiemiddelen. Deze middelen zijn echter voor een deel (€ 172.000) onbenut gebleven.

Taakveld 6.2 Wijkteams
Op dit taakveld € 477.000 minder uitgegeven dan in de gewijzigde begroting is opgenomen. Dit komt onder andere doordat de beoogde maatregelen in het kader van Grip op Sociaal Domein eerder dan conform de initiële planning tot resultaat heeft geleid. Ook voor de financiële effecten van de beoogde maatregelen ten aanzien van toegang tot specialistische hulp en het sociaal team geldt dat deze eerder dan gepland zijn gerealiseerd.

Taakveld 7.1 Volksgezondheid
Op het gebied van Volksgezondheid is er geen sprake van significante afwijkingen.